Door Bas van Teylingen
Bas van Teylingen werkt al bijna zijn hele leven in de Oudhollandse mediawereld. Pas sinds een paar jaar stort hij zich vol enthousiasme op YouTube, hij heeft zijn eigen YouTube School en kanaal (Jeukvogel). In zijn vierde blog vertelt hij dat de NPO best wel slecht is (en over zijn eigen programma erop)

Paul Römer, baas van de NTR, pleit voor een reclamevrije publieke omroep. Op die manier zou er twaalf procent zendtijd bijkomen en is er meer ruimte voor experimenten. Een super idee natuurlijk. Ware het niet dat er al een aantal jaar een prima plek is waar je kan experimenteren met nieuwe formats: het internet.

Op YouTube doen wat je wiltIk heb het hier misschien al vaker gezegd, maar op onder andere YouTube kan iedereen doen en maken wat hij wilt. Er zijn de meest fantastische video’s en formats te vinden en daar wordt door de makers ook serieus geld mee verdiend. Maar goed, Paul Römer is niet voor niks baas van de NTR, dus het is goed mogelijk dat de beste man nog niet bekend is met het fenomeen.

De NPO is de mogelijkheden inmiddels wel aardig aan het verkennen. Met bijvoorbeeld de programma’s #BOOS en drugslab, die speciaal voor YouTube worden gemaakt, scoren ze heel goed. Het feit dat hier publiek geld wordt gebruikt om alleen maar filmpjes te publiceren op de server van een buitenlands commercieel bedrijf blijft ‘mediawettechnisch’ gezien een beetje een vreemde spagaat, maar dat ze nu eindelijk de jongeren weer weten te bereiken maakt veel goed. Want die jongeren, ook dat heb ik waarschijnlijk al wel eens gezegd, die kijken vrijwel geen tv meer. Dat heeft meerdere redenen, maar voor een groot deel heeft dit te maken dat de bureaucratische manier van werken, waarbij een paar tv-baasjes bepalen wat er wel en niet gemaakt mag worden, totaal niet aansluit bij het democratische model dat het internet biedt.

Views zijn leidendOmdat het aantal views leidend is, komt vanzelf precies de smaak van de jongeren bovendrijven. En op basis van kijkgedrag worden de aangeboden video’s ook nog eens toegespitst op de persoon. En ja, dat is misschien niet direct altijd precies wat de NPO vindt wat de jongere zou moeten kijken. En laat dat nou net de reden zijn dat er dus bijna niemand meer kijkt.

Maar goed, Paul Römer werkt bij de NTR, verdient daar gewoon goed geld mee, dus waarom zou hij degene zijn die in wilt zien dat tv zoals het nu is eigenlijk niet meer werkt? Maar hij komt toch met vernieuwing? Eh ja. Als je achteruitgang vernieuwing wilt noemen dan wel ja. Als je een NPO wilt laten voortbestaan zonder reclame-inkomsten is er straks minder geld om mooie dingen te maken. Maar nee, dat is niet de bedoeling. Er moet juist 200 miljoen extra geld naar toe, dat de belastingbetaler dan mag gaan betalen. Echt, hij is hier gewoon serieus over. Geen grap. Geen Koefnoen sketch. Echt dood serieus. Over de rug van de belastingbetaler.

Ja dat klinkt misschien wat rechts, maar dat is bewust. Want de NPO is ook de plek waar rechtse uitvreters als Dominique Weesie en Rutger Plopkap inmiddels al weer een aantal jaar precies doen wat ze altijd al wilden: geld verdienen over de rug van de hardwerkende belastingbetalende Nederlander met het maken van een paar, met nepnieuws gevulde, filmpjes per jaar. Precies dat waarover ze zich in hun Geenstijl tijd zo boos maakten en wat dus kennelijk niet meer dan een opportunistische pose was.

Hopeloos verouderde structurenIk maak me hier boos over. Omdat de publieke omroep te traag verandert om dit soort gespuis er met een nieuwe regel direct weer uit te knikkeren. En omdat er vanwege de hopeloos verouderde structuren ook niet de wendbaarheid is om mee te komen met de huidige tijdsgeest. Ik zet me er dan wel tegen af, maar diep in mijn hart vind ik het jammer de omroep de vertaalslag niet heeft kunnen maken. Ik vind namelijk wel degelijk dat de overheid getalenteerde makers moet ondersteunen in hun werk zodat er kwalitatief goede content gemaakt wordt in en voor ons land.

Niet via zenders en omroepenMaar dat hoeft dus al lang niet meer via de zenders en omroepen. Zoals ik misschien ook al vaker heb gezegd, maak ik sinds twee jaar mijn eigen video’s op het kanaal Jeukvogel. Ik doe waar ik zin in heb, van parodie tot sketch. En laat het nu net deze sketches op mijn YouTube kanaal zijn die de aandacht van de VARA trokken. Ze vroegen mij om een pilot te maken van een sketchprogramma. Ik heb toen wel even getwijfeld, want hoewel tv voor mij als een stap terug voelt, is de magie ervan nog niet helemaal verdwenen. Een sketchprogramma op tv is toch wel onderdeel van mijn jongensdroom die ik inmiddels bucketlist zou moeten noemen.

En voor mensen boven de vijftig is het ook nog steeds wel een kwaliteitskeurmerk wanneer je op de buis bent geweest, dus dat doet het weer leuk op familiefeestjes. Dus heb ik besloten om met mijn mediabedrijf OCC toch twee pilotafleveringen van een sketchprogramma te maken in het kader van 3lab. ‘Achter de Schermen’ is precies het sketchprogramma dat ik al jaren wilde maken. Vernieuwend, snel, grappig. Het was zo leuk om te maken dat ik me ook wel afvroeg waarom ik dit al niet veel eerder had gemaakt voor mijn YouTube kanaal. Ja, dan gaat het toch om geld. Het simpele feit dat we deze pilot nu deels gefinancierd werden om te maken. Inderdaad, het geld van de hardwerkende belastingbetaler. Dat maakt het net even makkelijker om een maand vrij te maken. Om nee te zeggen tegen twee commerciële klussen en om een goede crew te vragen om mee te doen.

Ik maak het voor mijn publiekTerwijl het maar de vraag is of die hardwerkende belastingbetaler het een leuk programma vindt. Want ik maak het voor mijn publiek. En die zijn jong. Dus die kijken geen tv. Mijn abonnees op YouTube en volgers op Instagram en Twitter wisten niet wat ze hoorden. Tv? Maar wanneer staat het op YouTube dan? Eh ja, dat mag dus niet. Mediawet. En daar maakt de NPO geen uitzondering voor bij pilots, want er is ook een groot eigen geldverslindend project dat gepromoot moet worden: npo.nl oftewel het vroegere uitzendinggemist. En het jongere publiek krijg je echt niet zomaar op een bepaalde tijd voor de buis. Dat heeft tijd nodig, daar heeft Lubach ook meerdere seizoenen over gedaan. Dus keken er uiteindelijk honderdduizend mensen op een zomerse maandagavond naar 3lab. Waaronder zes jongeren, maar dat waren mijn kinderen en een aantal figuranten, dus die kenden het al. Zonde van het geld? Dat hangt ervan af. Niet als ik de gehele aflevering ook op YouTube mag zetten zodat de doelgroep het ook nog te zien krijgt.

Kijk eens verder op de arbeidsmarkt
Maar hoe moet het dan verder Bas, met de NPO? Nou fijn dat je het vraagt. Het populaire antwoord zou zijn dat het bestel op de schop moet, maar dat is weer zo’n populistische zin. Ik zou in ieder geval de Paul Römers van deze wereld vragen of het misschien niet het beste is om eens verder te kijken op de arbeidsmarkt. Er moet namelijk worden vernieuwd en vernieuwen gaat lastig als je moet beginnen met het zagen aan de poten van je eigen stoel. Alle baasjes en alle bovennatuurlijk getalenteerde presentatoren die navenant moeten worden bezoldigd, het is wel mooi geweest zo.

Er zijn mensen nodig die niet hun kop in het zand steken maar die openstaan voor verandering. Anders gebeurt er precies hetzelfde zoals bij de platenmaatschappijen jaren terug. Napster en Limewire zorgden voor een aardverschuiving en de platenmaatschappijen namen het niet serieus. Bijna alle grote jongens zijn omgevallen en de paar maatschappijen die wel zagen wat er gebeurde zijn nu groot en relevant. Spinnin’ Records is het meest succesvolle YouTube kanaal van Nederland met meer dan 10 miljoen abonnees en een Diamond Playbutton. TopNotch en Armada volgen op de voet. En de NPO? De NPO3 heeft op YouTube op dit moment 3886 abonnees. Inderdaad, nog geen 4000. Zet de tv even uit, kijk er naar en besef je dat het niet langer een instituut is. Het is tegenwoordig alleen nog maar een apparaat waar iedereen op kijkt wat hij wilt. Probeer niet langer de jongeren naar tv te krijgen, maar ga zelf naar de jongeren toe.

Bas van Teylingen is multidisciplinair creatief. Werkt zowel voor- als achter de schermen binnen nieuwe- en oude media. Regisseur van (online) formats en bewezen televisieprogramma’s. YouTuber (38K subs) en oprichter van De Tube School, de eerste school in Nederland waar jonge mensen, bedrijven en merken alle facetten van YouTube leren van de YouTubers zelf. Managing Director van Online Cookie Collective, een creatief media- en kenniscentrum voor de online wereld. Opgericht door YouTubers die de wereld van online advertising beter willen maken.