'Instagram-generatie doet alles voor het perfecte plaatje'. Een kop die, letterlijk of in een variatie hierop, regelmatig boven artikelen over social media in (traditionele) media prijkt. Jaren geleden al en ook nu nog. Voor me zie ik dan ondertussen een meneer, verveeld achterover leunend in zijn bureaustoel, datzelfde artikel tikken op basis van wat deskresearch naar artikeltjes van gelijke strekking. Een meneer wiens generatiekloof tot de mensen die hij beschrijft onoverbrugbaar groot is. Misschien is de schrijver van zulke artikelen wel een mevrouw, misschien is ze wel jonger dan ik en misschien zit ze nooit achter een bureau, maar op zo'n lekkere vlotte deskbike. Kan allemaal, maar het verbaast me. Ik zie namelijk wat anders.

Tieners zitten op Instagram
Dat millennials eigenlijk niet bestaan en een veel te grote benaming is voor een gezamenlijke veroordeling tot een hokje, wordt duidelijk als je af en toe een beetje van je af scrolt op Instagram. Generation Y en Generation Zdie er beiden toe behoren, verschillen als dag en nacht. Al is het maar omdat groep 2 uit digital natives bestaat, die vergroeid zouden zijn met hun telefoon. Heeft 'men' het over de Instagram-generatie dan gaat het meestal over die laatste groep: Gen Z. Ook de interessantste groep om tijdens verloren minuten, een plaspauze of net voor slapengaan te checken op social media. Ze zijn tiener of net tiener af. Natuurlijk kennen ze Facebook. Van het nepnieuws. En van hun ouders die er af en toe wat tenenkrommende plaatjes met of zonder inspiratiequote delen. Maar niet omdat ze er zelf ooit hun hele hebben en houwen op tafel gooiden. Ze zitten op Insta.

Niet gestylede foto's
Wie beweert dat jongeren voor het perfect gestylede plaatje gaan, heeft al een tijd zelf niet op Instagram gekeken. Of weet niet wat jongeren zijn. Kijk ik op de feed van mijn achterneefje van veertien dan zie ik vier foto's. Veel jongeren laten een maximaal aantal foto's staan en verwijderen de rest of gooien die in het archief dat niet zichtbaar is voor anderen, weet ik inmiddels. Twee voetbalfoto's en twee zwart/wit foto's. Die laatsten beiden met dikke flits, onscherp en slechts een vaag waarneembaar contour van de jongen die ik herken als mijn achterneefje. Het 19-jarige zusje van een influencer die ik volg, staat op onscherpe foto's met haar ogen halfdicht, haar arm in een vreemde positie en een harde slagschaduw achter haar op de muur. Een foto die je normaal zou weggooien.

Stuntkabouter
Nog mooier: het account van de 19-jarige Insta-famous Stuntkabouter. Speelde ooit in een telefilm, deelt nu kiekjes van zichzelf met een snotdraad tot op zijn kin, halfjankend in wazige blur en ondertussen zwoel kijkend en dronken in een badkuip met politiepet op, schuim op het blozende gezicht en een glas whisky in de hand. Vooral veel situaties waarin hij tegenstrijdige emoties of spullen verenigt in één beeld.

De trendbepalende Gen Z-jongeren op Instagram zijn rauwer in hun kiekjeskeuze dan de modemeisjes en fitgirls uit 'Gen Y'. Ze delen geen picture perfect tafereeltjes, maar foto's die overbelicht of onderbelicht zijn. Veel flitslicht, schaduwen, een dikke korrel als het moet. Het onderwerp van de foto nooit in het midden of over gestileerd. Eerder zijn de foto's flets, vervreemdend, vanuit vreemde perspectieven geschoten, soms bijna kunstzinnig en vaker nog ogenschijnlijk willekeurig. Ogenschijnlijk…. Want zodra je het stijltje eenmaal hebt ontdekt, valt al snel op dat de randomness in de kiekjes van de meeste jongeren wel vaak in lijn ligt met de randomness van de kiekjes van weer andere jongeren. Maar een verademing is het wel dat de generatie na een generatietje (zoveel scheelt het nou ook weer niet) pruilende modemeisjes in elk geval met 'originele copy catting' komt.