In een openhartig interview in Trouw (2 mei 2020) vertelt de 23-jarige zangeres Maan dat ze een huilfoto van zichzelf op Instagram plaatste. Ontsnapt ze daarmee aan het keurslijf van haar personal branding? Of is ook dit weer deel van haar merk? Onze huisfilosoof Sjaak Vane denkt erover na en gunt haar een geheim leven.

Ze huilt maar ze lacht
Die huilfoto heeft te maken met haar laatste hit: Ze huilt maar ze lacht. ,,Ik dacht: als ik een liedje zing over echte gevoelens laten zien, moet ik de ballen hebben dat zelf ook te doen,'' vertelt ze in het interview. Volgens Maan is het liedje bij toeval een hit geworden. Niet uitgedacht en voorzien van een gelikte marketingcampagne, maar puur vanuit het hart. Echt dus.

Dat het liedje aanslaat is wel te verklaren. Maan raakt aan een probleem waar veel van haar leeftijdsgenoten mee worstelen. Kun je laten zien wat je werkelijk voelt of verlies je dan je vrienden? Vriendschap is vluchtig in de digitale wereld. Contact zijn snel gelegd, maar even snel weer verbroken. En je moet interessant blijven. De digitale etalage van de socialmedia is een permanente striptease waarbij wat je werkelijk voelt niet wordt onthuld. ,,Zullen haar vrienden nog van haar houden als ze huilt?,'' zingt Maan.

Nooit jezelf
Het verlangen om jezelf helemaal te laten zien, wordt wel vaker beschreven. In de officiële trailer bij het liedje zie je hoe Maan wordt afgeschminkt en het filmpje eindigt met een close-up van haar naturel gezicht. Zien we nu de echte Maan? De vraag is natuurlijk of dat wel kan op Youtube of Instagram.Op een podium kun je nooit jezelf zijn. De vraag alleen al kan je hopeloos in de knoop brengen. Wanneer ben ik nou echt mezelf?

Nooit van jezelf
Overal waar je een lijstje omhangt is kunst. Zelfs als je een banaan op de wand van een museum plakt, is dat plotseling geen gewone banaan meer, maar een kunstwerk. Daar is onlangs een rel over ontstaan. Uitgelokt door een kunstenaar om dat kader aan de orde te stellen. Instagram is een dwingend kader. De social media geven iedereen de mogelijkheid zijn moment of Fame te beleven, zoals kunstenaar Andy Warhol (1928-1987) dat ooit zei. Maar je betaalt ook een prijs. Je sociale identiteit heb je niet zelf in de hand.

Eerbetoon
Over een soortgelijke worsteling als de huilfoto van Maan schrijft de Amerikaanse freelance journalist Ann Friedman in een kritisch artikel uit 2015. Ze bespreekt het dilemma tussen werk en privévan een personal-brandingcoach uit Washington D.C. Deze vrouw put zich dagelijks uit in positieve updates van haar blog en socialmediakanalen, met als doel anderen in 'hun merkdoelen te laten volharden'. Totdat haar vader sterft. Ze wil niet doorgaan alsof er niets is gebeurd, maar aarzelt om hier openhartig met haar cliënten over te praten. Uiteindelijk besluit ze om een eerbetoon aan haar vader te posten op Facebook.

Achter de schermen
Volgens journalist Ann Friedman is deze vrouw een van de weinige branding-experts die toegeeft dat ze worstelt met waar het merk ophoudt en de persoon begint. Voor andere branding-coaches is het oppoetsen van het eigen imago echter vanzelfsprekend. ,,Authentieke personal branding gaat over (…) het vormgeven van de manier waarop je omgaat met anderen,'' beweert een brandingexpert hierover. Het weglaten van wat je werkelijk bezighoudt is voor hem vanzelfsprekend. Ook het toelaten van een publieke blik achter de schermen is deel van de zelfpresentatie.

Friedman vraagt zich daarentegen af hoe je werkelijk authentiek kunt zijn als je gedwongen wordt jezelf te censureren. Om hier een antwoord op te vinden schakelt ze een trainer in voor haar eigen branding. Hoewel de adviezen over haar online-presentatie als freelance journalist waardevol zijn, merkt ze dat ze steeds gekunstelder wordt naarmate ze zichzelf bewuster in de etalage zet. ,,Hoe meer we over onszelf denken als merken, des te minder persoonlijk worden we.''

Onbespied
Je mag hopen dat Maan ook nog een leven heeft wat ze niet aan anderen toont. Dat de publieke Maan ook verborgen zijden heeft en mag hebben. Dat lijkt me nodig om te overleven als je succesvol bent en iedereen iets van je vindt. Het lijkt erop van wel. Maan zit nu thuis bij haar ouders en heeft goed contact met de vriendinnen van vroeger. Ik zou best wel fan van Maan kunnen zijn. Ze heeft nog iets van een meisje dat anderen oprecht blij wil maken met haar liedjes. Ze vertelt dat ze ervan geniet als de hele zaal meezingt. Geen kapsones, dus die Maan. Het gaat om haar liedjes. Niet om haar ego.

​Openhartig
​Een ander getalenteerd meisje dat eigenlijk gewoon liedjes wil schrijven en zingen, kun je zien in de Netflix-documentaire over de Amerikaanse superster Taylor Swift. Zij vertelt openhartig over hoe ze worstelde met haar succes. Ze geeft het interview bij haar thuis. In een tuinbroek zittend aan de piano en met de poes op schoot. Of zittend op bed in een kleermakerszit. De setting waarin vriendinnen elkaar onthullen wat ze echt voelen. Zou daar door haar personal-brandingscoach niet een beetje over nagedacht zijn? Over die tuinbroek, die slaapkamer en die poes?

FOTO YOUTUBE

Sjaak Vane is coach en cultuurfilosoof. Mei 2020 verschijnt zijn boek: Nieuwe Werkrelaties, de filosofie achter een sterke bedrijfscultuur.