De Autoriteit Consument & Markt (ACM) kondigde vorig jaar mei aan een onderzoek te doen naar de Nederlandse radiomarkt, onder meer door de fusie van Sky Radio Group en Talpa Radio. Het onderzoek is nog altijd niet afgerond en dat geeft te denken.

De radiomarkt werd vorig jaar flink opgeschud toen John de Mol via een handige deal met Telegraaf Media Groep Sky Radio en Radio Veronica in handen kreeg. Hij bracht de zenders onder bij zijn eigen Radio 538 en nam ook Radio 10 in zijn geheel over. Door een verandering in de Mediawet, hoefde de samenwerking niet bij de ACM te worden aangemeld. Er ontstond wel een ijzersterk blok, ook op de reclamemarkt.


Not amused
Onder meer Qmusic en Ster lieten weten 'not amused' te zijn. Dat spitste zich toe op de verkooptak OMS. Talpa Radio is daar aandeelhouder in samen met RadioCorp, eigenaar van de zenders Slam! en 100%NL. OMS doet daarmee de reclameverkoop van Radio 538, Radio 10, Sky Radio, Radio Veronica, Slam!, Sublime en 100%NL, plus tientallen digitale radiozenders. Daarmee komt het aandeel op zo'n zestig procent van de markt. Jan Lagrouw, directeur van reclameverkoophuis E Power, dat verschillende commerciële regionale zenders bedient, liet zich vorig jaar al eens ontvallen dat door het machtsblok dat is ontstaan korting belangrijker is dan het campagne-effect. ,,De rol van de RTV-planner is er niet spannender op geworden, want het is 60 à 65 procent naar OMS, een hapje naar Qmusic en/of Ster en een beetje naar ons. Next."

Toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) begon daarom vorig jaar mei een 'verkennend' onderzoek.Volgens de ACM is de dynamiek in de markt over het algemeen vaak reden voor een verkenning. Recent heeft ACM nog bij verschillende spelers in de radiobranche aangeklopt voor een 'verhoor'. Jan Lagrouw bevestigt onlangs nog te zijn geïnterviewd. Een woordvoerder van ACM kan bevestigen dat de waakhond nog steeds bezig is met het onderzoek, maar meer wil en kan hij er niet over kwijt.


Belang radio voor adverteerders
Rob Beijersbergen, sales directeur van Qmusic, bevestigt eveneens dat ACM de afgelopen periode vaker met Qmusic heeft gesproken. Beijersbergen schetst hoe belangrijk radio voor adverteerders is. ,,De wereld van audio is volop in ontwikkeling. Mensen besteden steeds meer aan audio, waarin radio een belangrijke rol speelt. Circa 87 procent van alle Nederlanders luistert gemiddeld meer dan 3 uur per dag naar de radio en uit recent onderzoek blijkt dat radio wordt gezien als de meest betrouwbare nieuwsbron,'' zo lepelt hij op. ,,Het is dan ook niet verbazingwekkend dat voor zeer veel adverteerders, radio een vast onderdeel in de mediamix is. Een radiomarkt met een level playing field is hierin essentieel.Goed voor de adverteerders en goed voor de exploitanten."




'Wij hopen dat de ACM zal ingrijpen en de OMS-constructie zal afkeuren'

Op dit moment is daar helaas geen sprake van, gaat hij verder. ,,Qmusic en in meer of mindere mate Ster, E Power, ORN en BNR hebben last van OMS dat een marktaandeel heeft van circa 50 procent in de voor adverteerders belangrijke doelgroep 20-49 jaar. Door de omvang van OMS is de onderhandelingspositie van de adverteerder en mediabureau aanmerkelijk verslechterd. Om extreme prijsverhogingen te voorkomen, worden adverteerders zo goed als gedwongen tot twee zaken: enerzijds om meer budget bij OMS te besteden en anderzijds om dit budget te stoppen in kant en klare inkooppakketten. Dit gaat ten koste van de kwaliteit en doelgerichtheid van de plannen en daarmee heeft het een negatieve invloed op de impact van de campagne."


Wel goed voor OMS, maar niet voor de adverteerder
Beijersbergen begrijpt de strategie van OMS om zoveel mogelijk in pakketten aan te bieden en zo de capaciteit op een voor OMS zo gunstig mogelijke wijze in te delen. ,,Dat is goed voor OMS, maar niet per se voor de adverteerder. Als deze ontwikkeling doorgaat, sluit ik niet uit dat adverteerders op termijn andere opties gaan onderzoeken en hun mediamix gaan heroverwegen. Dit kan er toe leiden dat radiobudget voor een deel wordt verschoven naar andere mediumtypen."

Moet Qmusic dan niet een tweede machtsblok vormen met andere partijen als Ster en E Power? Beijersbergen vindt dat geen goed idee. ,,Maar wij hopen dat de ACM zal ingrijpen en de OMS-constructie zal afkeuren." Talpa begon dit jaar Media Solutions, een saleshuis voor álle media waar OMS in is opgegaan. Het was onder meer de bedoeling bijvoorbeeld radio en tv in één pakket te verkopen. Daar is nu nog geen sprake van, mogelijk ook in afwachting van de uitspraak van ACM.


Overheid marktverstorend bezig?
Dan speelt er mogelijk nog iets. Want is de overheid mogelijk ook niet marktverstorend bezig? Al jaren hebben meerdere zendereigenaren zich te schikken naar de eisen van geclausuleerde kavels (daarvoor moet je een programmaplan indienen, MH) en hadden wettelijk de mogelijkheid om één geclausuleerd en één ongeclausuleerd kavel te exploiteren, terwijl Talpa sinds vorig jaar drie ongeclausuleerde kavels (met vrije keuze voor de meest commercieel interessante muzieksoort, MH) heeft. In feite bepaalt de overheid welke muziek je mag draaien en welke niet en daarmee belemmert ze de zakelijke mogelijkheden van verschillende stations. Kijkt ACM daar ook nog naar? De woordvoerder wil er niet op reageren.

De ingewijden gaan er vanuit dat het onderzoek van de toezichthouder nu heel snel is afgerond. Talpa Network wil geen reactie geven zolang het onderzoek loopt.